Sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng, đô thị và bất động sản đã mở ra nhiều cơ hội kinh doanh cho các công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, để thành lập một doanh nghiệp trong lĩnh vực này tại Việt Nam, nhà đầu tư cần nắm rõ quy định pháp lý, điều kiện đầu tư và thủ tục thành lập công ty theo quy định hiện hành.
1. Cơ sở pháp lý về công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài
Cơ sở pháp lý điều chỉnh hoạt động của công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài bao gồm:
- Luật Đầu tư 2020 (Luật số 61/2020/QH14): Quy định các hình thức và điều kiện đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam;
- Luật Doanh nghiệp 2020 (Luật số 59/2020/QH14): Điều chỉnh về việc thành lập, tổ chức, quản lý và hoạt động của các loại hình doanh nghiệp tại Việt Nam;
- Luật Xây dựng 2014, sửa đổi bổ sung năm 2020 (Luật số 62/2020/QH14): Điều chỉnh các hoạt động trong lĩnh vực xây dựng bao gồm thiết kế, thi công, giám sát, nghiệm thu công trình…;
- Các văn bản hướng dẫn thi hành: Nghị định 31/2021/NĐ-CP (hướng dẫn Luật Đầu tư), Nghị định 15/2021/NĐ-CP (quy định chi tiết về quản lý dự án đầu tư xây dựng), v.v.
2. Công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài là gì?
Công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài là doanh nghiệp được thành lập tại Việt Nam với sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài, dưới các hình thức: góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp hoặc thành lập công ty 100% vốn nước ngoài. Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng: công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông, thủy lợi, hạ tầng kỹ thuật, …
3. Điều kiện thành lập công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam
Việc thành lập công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài phải đáp ứng các điều kiện nhất định theo pháp luật Việt Nam.
3.1. Điều kiện tiếp cận thị trường
Theo Luật Đầu tư 2020, nhà đầu tư nước ngoài được tiếp cận thị trường Việt Nam tương đương như nhà đầu tư trong nước, trừ các ngành nghề có điều kiện hoặc bị hạn chế.
Ngành xây dựng không thuộc danh mục ngành, nghề cấm đầu tư và cũng không nằm trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện áp dụng riêng cho nhà đầu tư nước ngoài (Phụ lục IV Nghị định 31/2021/NĐ-CP). Do đó, về nguyên tắc, nhà đầu tư nước ngoài được quyền tiếp cận thị trường ngành xây dựng một cách bình đẳng.
Tuy nhiên, một số phân ngành như tư vấn thiết kế công trình, giám sát thi công, hoặc quản lý dự án xây dựng có thể yêu cầu chứng chỉ hành nghề, điều kiện chuyên môn hoặc kinh nghiệm đối với cá nhân thực hiện.
3.2. Điều kiện pháp lý theo quy định Việt Nam
Ngoài điều kiện tiếp cận thị trường, nhà đầu tư nước ngoài cần đáp ứng các điều kiện pháp lý khác như:
- Năng lực tài chính: Có đủ vốn đầu tư để triển khai hoạt động xây dựng, đảm bảo tính khả thi của dự án kinh doanh;
- Hồ sơ chứng minh tư cách pháp lý: Nếu là tổ chức thì phải cung cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, báo cáo tài chính, quyết định đầu tư. Nếu là cá nhân thì cần hộ chiếu hợp lệ và các thông tin chứng minh năng lực;
- Kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng (trong một số trường hợp đặc thù): Được khuyến khích hoặc yêu cầu tùy theo tính chất dự án;
- Chứng chỉ hành nghề xây dựng: Đối với các công trình yêu cầu kỹ thuật cao, cần có cá nhân đảm nhiệm vai trò chủ trì với chứng chỉ hành nghề phù hợp.
Ngoài ra, việc thành lập doanh nghiệp có vốn nước ngoài trong lĩnh vực xây dựng còn cần đảm bảo có người đứng đầu chuyên môn, có đủ điều kiện hành nghề, và tuân thủ quy định về an toàn lao động, bảo vệ môi trường trong hoạt động xây dựng.
4. Thủ tục thành lập công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài
Việc thành lập công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam được thực hiện theo trình tự sau:
Bước 1: Xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (Investment Registration Certificate – IRC)
Nhà đầu tư nước ngoài cần thực hiện thủ tục đăng ký đầu tư – điều kiện bắt buộc đối với nhà đầu tư nước ngoài lần đầu đầu tư vào Việt Nam theo quy định tại Điều 38 Luật Đầu tư 2020.
Hồ sơ gồm có:
- Văn bản đề nghị thực hiện dự án đầu tư;
- Đề xuất dự án đầu tư (mục tiêu, quy mô, vốn đầu tư, địa điểm, thời gian, hiệu quả…);
- Tài liệu chứng minh năng lực tài chính của nhà đầu tư;
- Văn bản xác nhận tư cách pháp lý (giấy đăng ký kinh doanh, hộ chiếu…);
- Đề xuất nhu cầu sử dụng đất (nếu có);
- Hợp đồng thuê địa điểm (nếu đã có trụ sở xác định).
Hồ sơ được nộp tại Sở Kế hoạch và Đầu tư nơi công ty dự kiến đặt trụ sở chính. Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan chức năng sẽ xem xét và cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nếu nhà đầu tư đáp ứng đầy đủ điều kiện.
Bước 2: Xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (Enterprise Registration Certificate – ERC)
Sau khi có Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhà đầu tư tiếp tục làm thủ tục đăng ký doanh nghiệp tại Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư nơi công ty đặt trụ sở.
Hồ sơ đăng ký doanh nghiệp bao gồm:
- Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp;
- Điều lệ công ty;
- Danh sách thành viên hoặc cổ đông (nếu là công ty TNHH 2 thành viên hoặc cổ phần);
- Bản sao các giấy tờ chứng thực cá nhân hoặc pháp nhân;
- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư;
- Văn bản ủy quyền (nếu ủy quyền cho đơn vị khác thực hiện thủ tục).
Cơ quan tiếp nhận hồ sơ là Phòng Đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư và thời gian xử lý hồ sơ đăng ký doanh nghiệp là từ 3 đến 5 ngày làm việc.
Bước 3: Khắc dấu và công bố thông tin doanh nghiệp
Tiếp theo, công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài cần tiến hành khắc con dấu pháp nhân và thực hiện công bố thông tin đăng ký doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
Việc công bố này phải được thực hiện trong vòng 30 ngày kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Nếu không thực hiện, doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính.
Bước 4: Xin cấp giấy phép hoạt động xây dựng (nếu cần)
Trong trường hợp công ty xây dựng thực hiện các hoạt động như thi công công trình, tư vấn giám sát, thiết kế hoặc quản lý dự án xây dựng, thì cần thực hiện thêm bước xin cấp Giấy phép hoạt động xây dựng theo quy định tại Nghị định 15/2021/NĐ-CP.
Điều kiện để xin cấp giấy phép này bao gồm: có nhân sự chuyên môn phù hợp (kỹ sư, kiến trúc sư…) và có chứng chỉ hành nghề đúng lĩnh vực đăng ký. Giấy phép này có vai trò như một điều kiện kinh doanh bắt buộc trong lĩnh vực xây dựng có điều kiện.
Bước 5: Các thủ tục sau khi thành lập
Sau khi thành lập, công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài cần mở tài khoản ngân hàng doanh nghiệp và thông báo tài khoản với Sở Kế hoạch và Đầu tư, đăng ký chữ ký số điện tử, kê khai và nộp thuế môn bài, đăng ký phương pháp kế toán và thuế GTGT, đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử, và kê khai thuế ban đầu với cơ quan thuế quản lý trực tiếp.
Ngoài ra, công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài cần treo biển hiệu tại trụ sở chính theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo thể hiện đầy đủ tên công ty, mã số thuế, địa chỉ và thông tin liên hệ. Bên cạnh đó, nếu công ty sử dụng lao động, cần thực hiện thông báo tình hình sử dụng lao động tới Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội.
Công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài là mô hình tiềm năng tại thị trường Việt Nam, nhất là trong bối cảnh nhu cầu phát triển hạ tầng và đô thị tăng cao. Tuy nhiên, để triển khai dự án hiệu quả, nhà đầu tư cần hiểu rõ các điều kiện pháp lý, quy trình và thủ tục hành chính cần thiết.
>>> Có thể bạn quan tâm: Cập nhật thủ tục thành lập công ty du lịch nội địa mới nhất
Nếu bạn đang có nhu cầu thành lập công ty xây dựng tại Việt Nam, Alpha Legal luôn sẵn sàng hỗ trợ tư vấn pháp lý chuyên sâu, thực hiện trọn gói thủ tục đầu tư – doanh nghiệp – xây dựng nhanh chóng, hiệu quả.
5. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
- Công ty FDI có được trực tiếp thi công công trình không?
Có, công ty FDI (doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) tại Việt Nam được quyền trực tiếp thi công công trình xây dựng, nhưng phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện pháp lý theo quy định hiện hành.
- Có cần liên doanh với công ty Việt Nam?
Hiện nay, công ty FDI (có vốn đầu tư nước ngoài) không bắt buộc phải liên doanh với công ty Việt Nam để hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, trừ một số trường hợp đặc biệt.
- Có được tham gia đấu thầu các công trình nhà nước?
Công ty có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) hoàn toàn được quyền tham gia đấu thầu các công trình nhà nước tại Việt Nam, bao gồm các dự án sử dụng vốn ngân sách, ODA, PPP…, miễn là đáp ứng đủ điều kiện theo Luật Đấu thầu và quy định pháp luật chuyên ngành.
- Có bị giới hạn số lượng kỹ sư nước ngoài?
Không có quy định giới hạn cứng về số lượng kỹ sư nước ngoài trong công ty FDI hoạt động xây dựng tại Việt Nam, nhưng việc sử dụng kỹ sư nước ngoài phải tuân thủ điều kiện pháp luật về lao động, giấy phép và chính sách ưu tiên lao động trong nước.
- Có thể mua lại 100% công ty xây dựng Việt Nam không?
Có, nhà đầu tư nước ngoài hoàn toàn có thể mua lại 100% vốn của công ty xây dựng Việt Nam, miễn là ngành nghề xây dựng không thuộc danh mục hạn chế tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài, và giao dịch đó đáp ứng đầy đủ điều kiện pháp lý theo Luật Đầu tư và các quy định liên quan.
